05 jul Leidens Ontzet: Het Historische Feest van de Stad

De Belegering van Leiden

Leidens Ontzet, gevierd op 3 oktober, herdenkt de bevrijding van de stad Leiden van de Spaanse belegering in 1574 tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De belegering begon in mei 1574, toen de Spaanse troepen onder leiding van Francisco de Valdez de stad omsingelden, in een poging om de opstandige Nederlanders te onderwerpen. De omstandigheden waren extreem zwaar voor de inwoners van Leiden. Honger en ziekte waren wijdverspreid, omdat voedselvoorraden snel uitgeput raakten en er weinig hoop op ontzet leek te zijn.

De situatie leek hopeloos, maar de inwoners van Leiden weigerden zich over te geven. Onder leiding van burgemeester Pieter Adriaanszoon van der Werff hielden de burgers stand, ondanks de ontberingen. De Geuzen, Nederlandse opstandelingen, waren vastbesloten om de stad te bevrijden en besloten de dijken door te steken, waardoor het land onder water kwam te staan. Deze moedige actie maakte het voor de Spaanse troepen onmogelijk om hun belegeringswerken te handhaven en dwong hen uiteindelijk om zich terug te trekken.

Foto: totakeaphoto

De Bevrijding en de Eerste Viering

Op 3 oktober 1574 bereikten de Geuzen de stad met schepen vol voedsel en proviand, wat leidde tot een vreugdevolle bevrijding. De hongerige inwoners ontvingen haring en wittebrood, een gebeurtenis die jaarlijks wordt herdacht tijdens Leidens Ontzet. Dit moment markeerde niet alleen het einde van de belegering, maar ook een belangrijk keerpunt in de Nederlandse Opstand tegen de Spaanse overheersing. De vreugde en opluchting van de bevrijding werden al snel omgezet in een jaarlijks terugkerend feest.

De eerste viering van Leidens Ontzet vond plaats in 1575, slechts een jaar na de bevrijding. De festiviteiten omvatten toen al elementen die we vandaag de dag nog steeds zien, zoals optochten, muziek en gezamenlijke maaltijden. Haring en wittebrood, symbolisch voedsel van de bevrijding, werden een vast onderdeel van de vieringen. Dit historische feest groeide in de loop der jaren uit tot een van de belangrijkste evenementen in Leiden, waarbij traditie en gemeenschapsgevoel centraal staan.

Hedendaagse Viering

Tegenwoordig is Leidens Ontzet een levendig en uitgebreid stadsfeest dat duizenden bezoekers trekt. De festiviteiten beginnen al op 2 oktober met een optocht door de stad, gevolgd door een groot vuurwerk op de avond van 3 oktober. Een van de hoogtepunten van de viering is de kermis, die door het hele stadscentrum verspreid is en een breed scala aan attracties en spelletjes biedt. Ook zijn er tal van concerten, optredens en culturele evenementen die de stad gedurende deze dagen tot leven brengen.

Een ander belangrijk onderdeel van de viering is de jaarlijkse herdenkingsdienst in de Pieterskerk, waar de geschiedenis van de belegering en bevrijding wordt herdacht. Tijdens deze dienst wordt ook het Leidens Ontzet-lied gezongen, dat de moed en volharding van de inwoners van Leiden viert. De dag wordt traditioneel afgesloten met het uitdelen van haring en wittebrood aan de inwoners, een traditie die nog steeds voortleeft. Leidens Ontzet is meer dan alleen een feest; het is een viering van de geschiedenis, cultuur en gemeenschapsgeest van de stad Leiden.